انواع رمز ارزها و آشنایی با آنها
انواع رمز ارزها و نحوه شکل گیری آنها، داستان جالبی دارد
زمانیکه بیت‌کوین در سال 2009 راه‌اندازی شد، رقابت چندانی -یا هیچ رقابتی- در دنیای تازه تاسیس شده‌ی ارز دیجیتال وجود نداشت. اما تا سال 2011، رقبا به فناوری بلاک‌چینی که بیت‌کوین بر پایه آن ساخته شده بود روی آوردند و پلتفرم‌ها و رمز ارزهای خود را راه اندازی کردند و به این ترتیب انواع جدیدی از رمز ارزها پدید آمدند.
امروزه هزاران نوع رمز ارز مختلف وجود دارد، و با اینکه همه‌ی آنها با هدف ارائه ویژگی‌ها یا عملکردهایی جدید طراحی شده‌اند، اکثر آنها بر اساس اصولی مشابه با آنهایی که بیت‌کوین را ایجاد کرده‌اند، بنا شده‌اند:
- رمز ارزها برخلاف بانک‌ها، توسط یک حاکمیت مرکزی صادر، تنظیم یا پشتیبانی نمی‌شوند.
- رمز ارزها با استفاده از یک دفتر کل توزیع شده (بلاک‌چین) و دیدگاه همتا به همتا ایجاد می‌شوند.
- بیت‌کوین و سایر سکه‌ها با یک کد کامپیوتری تخصصی به نام کریپتوگرافی (رمزنگاری) رمزگذاری شده (ایمن) می‌شوند.
- رمز ارزها به عنوان یک دارایی، معمولا در کیف پول‌های دیجیتال، به طور معمول در یک کیف پول بلاک‌چین، ذخیره می‌شوند و به این ترتیب کاربران می‌توانند سکه‌های خود را مدیریت و معامله کنند.
انواع مختلف رمز ارزها
برای آشنایی با انواع رمز ارزها ابتدا باید بدانیم انواع مختلف رمز ارزها به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- کوین‌ها (سکه‌ها)، که بیت‌کوین و آلت‌کوین (رمز ارزهای غیر از بیت‌کوین) را شامل می‌شوند.
- توکن‌ها، که دارایی‌های برنامه‌پذیری هستند که در بلاک‌چین یک پلتفرم خاص فعالیت می‌کنند.
اگرچه بسیاری از مردم از کلمات رمز ارز (کریپتو)، کوین و توکن به جای یکدیگر استفاده می‌کنند، اما برای درک اصول اولیه‌ی رمز ارزها باید بدانید که آنها چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
تفاوت‌های کوین و توکن در رمز ارز
با اینکه کوین‌ها و توکن‌ها به عنوان اشکالی از رمز ارز در نظر گرفته می‌شوند، اما عملکردهای متفاوتی را ارائه می‌دهند.
کوین‌ها:
- کوین‌ها بر پایه‌ی بلاک‌چین مخصوص به خود ساخته می‌شوند. به عنوان مثال اتر یک رمز ارز مبتی بر بلاک‌چین اتریوم است.
- هدف از ایجاد کوین‌ها استفاده از آنها به عنوان جایگزینی برای ارزهای حکومتی است.
- یک کوین به عنوان یک وسیله‌ی مبادله برای پرداخت‌های دیجیتالی استفاده می‌شود.
- به عنوان مثال، بیت‌کوین (BTC)، اتر (ETH)، لایت‌کوین (LTC)، کاردانو (ADA) و بایننس (BNB) در دسته‌ی کوین‌ها قرار می‌گیرند.
توکن‌ها:
- توکن‌ها بر روی یک بلاک‌چین ساخته می‌شوند.
- توکن‌ها می‌توانند واحدهای ارزش را نشان دهند؛ از جمله اقلام دنیای واقعی مانند برق، پول، سکه‌ها، دارایی‌های دیجیتالی و غیره. توکن‌ها را می‌توان ارسال و دریافت کرد.
- توکن‌ها ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند منحصر به فرد را ممکن می‌سازند. این قراردادها می‌توانند مالکیت دارایی‌های خارج از شبکه بلاک‌چین را ایجاد کنند.
- به عنوان مثال، بیسیک اتنشن توکن (BAT)، تتر (USDT)، یونی سواپ (UNI)، چین‌لینک (LINK) و ترون (TRX) در دسته‌ی توکن‌ها قرار می‌گیرند.
آلت‌کوین یکی از انواع رمز ارزها
نام “آلت‌کوین” به‌عنوان مخفف ” alternative to Bitcoin یا به عبارتی جایگزین بیت‌کوین” روی کار آمد و اکثر آلت‌کوین‌ها به نوعی به منظور بهبود بیت‌کوین راه‌اندازی شدند. برخی از نمونه‌های آلت‌کوین عبارتند از: نیم‌کوین (NMC)، لایت‌کوین (LTC)، پیِر کوین (PPC)، اتریوم (ETH) و یواسدی کوین (USDC).
برخی از رمز ارزها مانند بیت‌کوین، عرضه محدودی از کوین دارند که این امر به ایجاد تقاضا و ارزش ادراکی‌ِ آنها کمک می‌کند. برای مثال، تعداد ثابتی از بیت‌کوین‌ها را می‌توان ایجاد کرد؛ این تعداد 21 میلیون کوین است، که توسط خالق(های) بیت‌کوین تعیین گرفته شده است.
گرچه پایه و اساس اکثر آلت‌کوین‌ها از بیت‌کوین الهام گرفته شده و برخی ویژگی‌های آنها مشترک است، اما هر کدام از آنها خدمت متفاوتی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. برخی آلت‌کوین‌ها از فرآیند متفاوتی برای تولید و اعتبارسنجی بلاک‌های تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. برخی ممکن است ویژگی‌های جدیدی مانند قراردادهای هوشمند یا مزیت‌هایی مانند نوسان قیمت پایین‌تر ارائه دهند.
توکن‌ها
توکن‌ها معمولا همانند عرضه‌ی سهام، از طریق یک عرضه اولیه سکه (ICO) ایجاد و توزیع می‌شوند. توکن‌ها را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
- توکن‌های ارزشی (مانند لایت‌کوین‌ها)
- توکن‌های امنیتی (به سهام‌ها شباهت دارند)
- توکن‌های کاربردی (برای استفاده‌های خاصی طراحی شده اند)
توکن‌ها نیز مانند دلار آمریکا، نمایانگر ارزش هستند، اما به خودیِ خود ارزشمند نیستند؛ همانطور که ارزش کاغذِ یک دلار ممکن است 1 دلار نباشد. اما توکن‌ها را می‌توان در تراکنش‌های چیزهای دیگر استفاده کرد.
تفاوت یک توکن با یک کوین در نحوه ساخت آن در بلاک‌چینِ مختصِ یک کوین مانند بیت‌کوین یا اتریوم است.
10 رمز ارز رایج
از آنجایی که تعداد بیشماری از ارزهای مجازی با قیمت‌های بسیار متفاوت وجود دارد، سایتCoinMarketCap به شناسایی رمز ارزهای دارای بیشتری ارزش کمک می‌کند. توجه داشته باشید که نام پلتفرم بلاک‌چین ممکن است با نام رمز ارز آن تفاوت داشته باشد.
-
بیت‌کوین
بیت‌کوین اولین رمز ارز ساخته شده است. این رمز ارز در سال 2009 توسط یک شخص (یا احتمالا یک گروه) با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. عرضه کل این رمز ارز برابر است با 21 میلیون کوین.
بیت‌کوین به نوعی طراحی شده که از هر دولت یا بانک مرکزی مستقل باشد. این رمز ارز در عوض به فناوری بلاک‌چین متکی است. بلاک‌چین یک دفتر کل توزیع شده‌ی غیرمتمرکز است که از هر تراکنش بیت‌کوین یک سند دیجیتالی در خود نگه می‌دارد. بیت‌کوین پایه و اساس سیستم رمزنگاری و تایید اجماع (یعنی تایید همتا به همتا) را ایجاد کرد. این سیستم اساسِ اکثر رمز ارزهای امروزی را تشکیل می‌دهد.
ماینرهای بیت‌کوین با استفاده از رایانه‌هایی قدرتمند، بلاک‌های تراکنش‌ها را تایید و بیت‌کوین‌های بیشتری تولید می‌کنند. این فرآیند پیچیده و زمان‌بر، اثبات کار (PoW) نام دارد. تراکنش‌ها به طور دائم در بلاک‌چین ثبت می‌شوند که این امر به اعتبارسنجی و ایمن‌سازی هر بیت‌کوین و کل این شبکه کمک می‌کند. اخیرا زیاد بودن مقدار انرژی مورد نیاز برای تولید بیت‌کوین، نگرانی‌هایی در خصوص آلودگی محیط‌زیست ایجاد کرده است.
-
اتریوم
اتریوم هم مانند بیت‌کوین یک شبکه‌ی بلاک‌چین است، اما اتریوم به عنوان یک بلاک‌چین قابل برنامه‌ریزی طراحی شده است؛ یعنی این بلاک‌چین برای پشتیبانی از یک ارز ایجاد نشده، بلکه به این منظور ساخته شده که کاربران شبکه بتوانند برنامه‌هایی را ایجاد و منتشر کنند و با استفاده از آنها به کسب درآمد بپردازند (این برنامه‌ها dApps” نام دارند). اتر (ETH)، ارز بومی اتریوم، به عنوان نوعی پرداخت در پلتفرم اتریوم توسعه یافته است.
ETH همچنین با استفاده از یک سیستم اثبات کار تولید می‌شود. اما در آن برخلاف بیت‌کوین، محدودیتی برای تعداد ETH هایی که می‌توان ایجاد کرد وجود ندارد.
از آنجا که بسیاری از عرضه‌های اولیه سکه (ICO) از بلاک‌چین اتریوم استفاده می‌کردند، اتریوم توانسته به بسیاری از ICOها کمک کند. اتریوم همچنین در رونق توکن‌های غیرقابل تعویض یا غیرمثلی (NFT) نیز نقش داشته است. به نسخه‌های دیجیتالی آثار هنری یا کلکسیون‌هایی که به یک بلاک‌چین مرتبط شده‌اند و منحصربه‌فرد هستند، NFT گفته می‌شود.
-
کاردانو (ADA)
کاردانو خود را به عنوان یک پلتفرم بلاک‌چین نسل سوم معرفی می‌کند تا خود را در جایگاه یک بازیکنِ پیشرفته‌تر قرار دهد. کاردانو بر اثبات سهام (PoS) متکی است؛ یعنی در آن دیگر به محاسبات پیچیده PoW و مصرف زیاد برق مورد نیاز برای استخراج کوین‌هایی مانند بیت‌کوین نیاز نیست و این امر این شبکه را کارآمدتر و پایدارتر می‌کند.
رمز ارزِ کاردانو ADA نامیده می‌شود که از نام آدا لاولیس، ریاضی‌دان قرن نوزدهم، الهام گرفته شده است.
کاربردهای اصلی کاردانو در مدیریت هویت و قابلیت ردیابی است. از مدیریت هویت می‌توان برای ساده کردن فرایند جمع‌آوری داده‌ها از چندین منبع استفاده کرد. از قابلیت ردیابی می‌توان برای ارزیابیِ مسیر تولید یک محصول و در نتیجه جلوگیری از کلاهبرداری و کالاهای تقلبی استفاده کرد.
کاردانو برای محقق کردن هدف خود در پنج مرحله ساخته می‌شود. هدف کاردانو این است که با استفاده از یک دفتر کل چند دارایی و قراردادهای هوشمند قابل تایید، یک شبکه را به یک پلتفرم برنامه غیرمتمرکز (dApp) توسعه دهد. هر مرحله – یا دوره- در نقشه‌ی راه کاردانو، با تحقیق و بینش‌های همتا بررسی شده، که این امر به تثبیت شهرت علمی کاردانو کمک کرده است.
-
بایننس کوین
بایننس یکی از بزرگترین صرافی‌های رمز ارز در جهان است و بایننس کوین (BNB) یک توکن رمز ارزی است که به منظور استفاده به‌عنوان ابزار مبادله در صرافی بایننس ایجاد شده است. بایننس کوین در ابتدا بر روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شد، اما در حال حاضر بر روی پلتفرم بلاک‌چین مخصوصِ بایننس فعالیت می‌کند.
بایننس کوین در سال 2017 و به عنوان یک توکن ابزاری ایجاد شد که به معامله‌گران اجازه می‌داد تا در کارمزدهای معاملات خود در صرافی بایننس تخفیف بگیرند. اما اکنون می‌توان از آن برای پرداخت، رزرو سفر، سرگرمی، خدمات آنلاین و حتی خدمات امور مالی نیز استفاده کرد.
بایننس کوین با حداکثر 200 میلیون توکن ایجاد شد که حدود نیمی از آن در عرضه‌ی اولیه سکه‌ی آن در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفت. بایننس هر سه ماه یکبار مقداری از این کوین‌ها را بازخرید و سپس برخی از این کوین‌ها را سوخت می‌کند یا به عبارتی برای همیشه از بین می‌برد. هدف از این کار، افزایش تقاضای این کوین است. در جولای 2021، بایننس شانزدهمین سوخت خود را با سوخت حدود 1.29 میلیون کوین به پایان رساند. در آن زمان ارزش این تعداد کوین تقریبا 394 میلیون دلار بود.
-
تتر
تتر اولین رمز ارزی بود که تحت عنوان “استیبل‌کوین” به بازار عرضه شد. استیبل‌کوین نوعی رمز ارز است که به عنوان کوین‌های دارای وثیقه‌ی ارز فیات شناخته می‌شوند. ارزش تتر به ارزش یک ارز فیات که در این مورد، دلار آمریکا است، گره خورده است.
تتر هم مانند سایر استیبل‌کوین‌ها، به گونه‌ای طراحی شده است که ثبات، شفافیت و هزینه تراکنش‌های کمتری را به کاربران ارائه دهد. تتر همانند برخی رمز ارزها یک سرمایه‌گذاری سوداگرانه نیست؛ بلکه می‌تواند توسط سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند از نوسانات شدید بازار رمز ارز خودداری کنند، مورد استفاده قرار بگیرد. تا فوریه 2021، 57 درصد از معاملات بیت‌کوین با استفاده از تتر انجام می‌شد.
تتر به دلار آمریکا گرده خورده است (به همین دلیل علامت اختصاری آن USDT است) و ظاهرا رابطه یک به یکی را با دلار حفظ می‌کند؛ اگرچه این ادعا در حال حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته‌ی شرکت تتر (Tether Ltd)، این شرکت هیچ تضمینی در رابطه با بازخرید تترها ارائه نمی‌دهد. یعنی تترها را نمی‌توان با دلار آمریکا مبادله کرد.
-
سولانا
سولانا یک پلتفرم بلاک‌چین است که یکی از انواع رمز ارزها یعنی رمز ارزی معروف به Sol را تولید می‌کند. در 10 سپتامبر 2021 ، Sol تحت عنوان یکی از نوسان‌ترین رمز ارزهای اخیر، با قیمتی حدود 191.00 دلار معامله می‌شد. ارزش این رمز ارز یک سال قبل 3.42 دلار بود. دلیل حضور رو به رشد این ارز در دنیای رمز ارز چیست؟
سولانا در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و به‌ویژه فناوری قراردادهای هوشمند خود، که برنامه‌هایی هستند که بر اساس شرایطی از پیش تعیین‌شده (همانند قراردادهای کاغذی، اما بدون واسطه) روی این پلتفرم اجرا می‌شوند، پیشرفت‌هایی داشته است. همچنین در آگوست سال 2021، یک پروژه مربوط به عرصه‌ی توکن‌های غیر مثلی (NFT) تحت عنوان Degenerate Ape Academy بر روی شبکه‌ی این رمز ارز راه‌اندازی شد.
-
XRP
XRP توسط Ripple Labs, Inc توسعه داده شده است. و با وجود اینکه برخی افراد اصطلاحات XRP و ریپل را به جای یکدیگر استفاده می‌کنند، اما این دو با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. ریپل یک شبکه جهانی انتقال پول است که توسط شرکت‌های خدمات امور مالی استفاده می‌شود. XRP رمز ارزی است که برای کار در شبکه ریپل طراحی شده است. شما می‌توانید XRP را با هدف سرمایه‌گذاری، به‌عنوان یک سکه برای مبادله با رمز ارزهای دیگر یا روشی برای تامین مالی تراکنش‌ها در ریپل، خریداری کنید.
XRP برخلاف بیت‌کوین و بسیاری از رمز ارزهای دیگر، قابل استخراج نیست. در عوض تعداد محدودی کوین XRP وجود دارد: 100 میلیارد XRP. همچنین، XRP برخلاف بیت‌کوین و رمز ارزهای دیگر، بر یک فرآیند تایید دیجیتالی پیچیده از طریق بلاک‌چین متکی نیست. شبکه ریپل برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها از یک سیستم منحصر به فرد استفاده می‌کند که در آن نودهای شرکت کننده برای تایید تراکنش‌ها نظرسنجی می‌کنند. این باعث می‌شود که تراکنش‌های XRP سریع‌تر و ارزان‌تر از بیت‌کوین باشند.
-
دوج‌کوین
دوج‌کوین عمدتا به عنوان اولین رمز ارز الهام گرفته از یک شوخی شناخته می‌شود. دوج کوین در سال 2013 به منظور دست انداختنِ بیت‌کوین راه‌اندازی شد. با این وجود، این ارز توجه مردم و تعداد مناسبی از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد. در آوریل 2019، توییت ایلان ماسک نشان داد که او دیدگاه مثبتی نسبت به دوج‌کوین دارد، که این باعث افزایش بیشتر شهرت دوج‌کوین به عنوان یک رمز ارز قانونی شد.
دوج‌کوین یک آلت‌کوین شبیه به بیت‌کوین و اتریوم است که با استفاده از سیستم PoW در یک شبکه بلاک‌چین اجرا می‌شود. اما تعداد کوین‌هایی که می‌توان از این بلاک‌چین استخراج کرد نامحدود است (برخلاف عرضه‌ی کل 21 میلیونیِ بیت‌کوین).
دوج‌کوین همچنین در برخی از اتفاقات به یاد ماندنیِ دنیای رمز ارز نیز نقش داشته است. سرمایه‌گذاران این رمز ارز، در سال 2014 معادل حدود 30000 دلار دوج‌کوین را برای کمک به اعزام تیم سرتمه‌سُری جامائیکا به مسابقات المپیک زمستانی پرداخت کردند.
این رمز ارز علیرغم جایگاهش به عنوان یکی از بزرگترین کوین‌ها از نظر ارزش بازار، با یکی از پایین‌ترین قیمت‌ها معامله می‌شود.
-
پولکادات (DOT)
پولکادات توسط گوین وود، که یکی از بنیانگذاران اتریوم هم بود، راه‌اندازی شد. هدف پولکادات این بود که قابلیت‌های یک شبکه بلاک‌چین را ارتقا دهد. رمز ارز این بلاک‌چین، dot نامیده می‌شود.
پولکادات در واقع با استفاده از دو بلاک‌چین کار می‌کند؛ شبکه اصلی “ریلِی (relay)”، که تراکنش‌ها در آن دائمی هستند، و یک شبکه موازی از بلاک‌چین‌های ایجاد شده توسط کاربر، به نام “پاراچین‌ها (parachains)”. پاراچین‌ها را می‌توان برای کاربردهای بیشماری مانند ساخت برنامه‌های سفارشی ایجاد کرد (حتی می‌توانند از کوین‌های دیگر نیز پشتیبانی کنند)، و از امنیت بلاک‌چین اصلی برخوردار هستند.
آنچه پولکادات را از سایر بلاک‌چین‌ها متمایز می‌کند، هدف اصلی آن برای حل مشکل قابلیت هم‌کنش‌پذیری (تعامل‌پذیری) با ایجاد پل بین بلاک‌چین‌ها است. پولکادات تنها سیستمی نیست که تلاش می‌کند به عنوان یک مترجم به بلاک‌چین‌ها کمک کند تا با یکدیگر صحبت کنند، اما این شبکه از زمان راه‌اندازی خود در سال 2020، در مدت زمان نسبتا کوتاهی به یکی از شبکه‌های بزرگ تبدیل شده است.
-
یواسدی (USDC)
یواسدی کوین (USDC) استیبل‌کوینی است که بر روی بلاک‌چین اتریوم و چند بلاک‌چین دیگر اجرا می‌شود. این استیبل‌کوین به دلار آمریکا وابسته است. یعنی مانند استیبل‌کوین تتر (USDT) که در بالا توضیح داده شد، ارزش یک USDC با یک دلار آمریکا برابری دارد. نسبت تضمین شده‌ی یک به یکیِ آن، یواسدی کوین را به یک شکل پایدار برای مبادله تبدیل کرده است.
هدف از داشتن یک استیبل‌کوین مانند USDC، سریع‌تر و ارزان‌تر کردن تراکنش‌هاست.
نقش ماینرها در رمز ارز
شما می‌توانید از طریق روش‌های قدیمی مانند خرید رمز ارز از صرافی‌هایی مانندCoinbase به رمز ارزهای مجازی دست پیدا کنید. شما همچنین می‌توانید یک رمز ارز را در یک صرافی مانند صرافی ارز دیجیتال فینوپیا با انواع دیگر رمز ارز معامله کنید (به عنوان مثال، استفاده از تتر برای خرید بیت‌کوین). برخی از وبلاگ‌ها و پلتفرم‌های رسانه‌ای دستمزد تولیدکنندگان محتوای خود را با رمز ارز پرداخت می‌کنند.
حال به افراد به اصطلاح ماینر می‌پردازیم. ماینرها معمولا به طور مستقیم برای رمز ارز خود پول نمی‌پردازند. آنها رمز ارز را از راه‌های مختلفی به دست می‌آورند: به عنوان مثال، از طریق یک فرآیند پرزحمت و ملزم استفاده از فناوری پیشرفته‌ی تایید تراکنش‌ها در یک شبکه بلاک‌چین.
در ظاهر روش خوبی به نظر می‌رسد، اما ماینینگ کار کم هزینه‌ای نیست. این کار به سخت‌افزار قدرتمند و گران‌قیمت و مصرف زیادی برق نیاز دارد و رقابت در آن می‌تواند بسیار تنگاتنگ باشد.
آشنایی با انواع رمز ارزها
منبع sofi.com ؛
